Meer groene en koele plekken
Zaanstad wil een gezonde leefomgeving zijn. Niet alleen voor mensen, maar ook voor dieren en planten. We maken onze gemeente daarom groener, ten behoeve van de klimaatbestendigheid en het versterken van de biodiversiteit. Een groene en schone openbare ruimte nodigt ook uit tot sporten en recreëren.
In een aparte raadsinformatiebrief Brede aanpak groene leefomgeving (8386192/3385) staat de uitgebreide voortgang van de brede aanpak groene leefomgeving. Dit bundelt de voortgang vanuit meerdere kaders: Groen- en Waterplan, Aanpak Vergroening, Bomenbeleidsplan en Uitvoeringsplan Klimaatadaptatie.
Met het extra programma Vergroening is sinds 2023 een beweging in gang gezet om de groei van Zaanstad in stenen bij te benen met groei in groen. Het effect van dit programma zal vooral zichtbaar worden vanaf 2024, aangezien eerst de fase van plannen maken begint. Zaanstad kan meer doen met vergroening doordat de gemeente onder andere meelift met reguliere onderhouds- en vervangingsprojecten in de openbare ruimte. In uitvoering gaan dit jaar de eerste vergroeningsprojecten zoals het Pontplein, de Zaanweg, de Bruijnzeelweg, het drijvend groen op de Zaan, de Gortpeller en de Boeg. Hier zitten een aantal acties bij die in 2023 in gang gezet zijn en nu uitgevoerd gaan worden.
Een belangrijk kader voor de uitvoering van vergroening is het Bomenbeleidsplan 2020- 2050, welke doelen bevat voor de groene stad in 2050. Deze zijn gericht op het versterken van de biodiversiteit en het verbeteren van ons leefklimaat. Een tweejaarlijkse monitoring is begin 2024 afgerond. Zaanstad haalt het doel van 0,4 boom per inwoner. Een aandachtspunt hierbij is dat in nieuwe wijken met hoogbouw en weinig openbare ruimte, de groei van het aantal inwoners sneller gaat dan ter plaatse bijgeplant kan worden.
Een ander aandachtspunt is de landelijke verplichting voor een versnelde klimaatadaptatie in de openbare ruimte. Uit het nieuwe KNMI-scenario van 2023 blijkt namelijk dat het klimaat sneller en ingrijpender verandert dan gedacht. Het uitvoeringsplan Klimaatadaptatie 2021 – 2026 krijgt mede daarom aan het einde van dit jaar een tussentijdse evaluatie.
Gezonde stad
Milieu
De gemeente krijgt met de Omgevingswet meer afwegingsvrijheid. Dit geldt vooral voor de omgevings-veiligheid (voorheen externe veiligheid), geluid en bodem. Het opstellen van het omgevingsveiligheidsbeleid is complex en kost meer tijd dan verwacht.
Het Actieplan Luchtkwaliteit 2021 – 2030 is nu drie jaar onderweg. Daarom vindt dit jaar een evaluatie plaats en zo nodig een actualisatie. Een aandachtspunt is dat de Europese Unie werkt aan een nieuwe richtlijn voor aangescherpte grenswaarden ten behoeve van de luchtkwaliteit. De lidstaten krijgen twee jaar na instemming de tijd om de richtlijn in te zetten in hun nationale wetgeving. Mogelijk heeft dit gevolgen voor de verstedelijking en de mobiliteit in onze gemeente.
In de raadsinformatiebrief Voortgang evaluatie geurbeleid (767044) is aangekondigd dat de evaluatie van het geurbeleid in februari 2024 zou zijn afgerond. Afgesproken is dat de concept-evaluatie vóór definitieve vaststelling nog langs de geuremitterende bedrijven gaat. Omdat wij het proces met de bedrijven zorgvuldig willen doorlopen, hebben we wat meer tijd nodig om de evaluatie af te ronden. Besluitvorming over de evaluatie van het geurbeleid zal plaatsvinden in het tweede kwartaal.
Bodem
Voor bodem treedt er een fundamentele stelselwijziging op, doordat de Omgevingswet in de plaats is gekomen van de Wet bodembescherming. Per 1 januari beoordeelt Zaanstad alleen nog meldingen die vallen onder het overgangsrecht. De meldingen die vallen onder de Omgevingswet worden door de Omgevingsdienst beoordeeld en wat grondwater betreft door het Hoogheemraadschap.
De gemeente heeft als extra inspanning een druktekaart opgesteld met het ondergrondse ruimtebeslag voor de bovengrondse openbare ruimte. Steeds meer functies dienen in de slappe bodem te worden gefaciliteerd (energietransitie, ondergronds parkeren, vergroening en waterberging) en de druk op de openbare ruimte neemt steeds meer toe (ontmoeten, bewegen, mobiliteit, vergroening en waterberging). Wanneer functies elkaar in de weg dreigen te gaan zitten, zullen we beleidsafwegingen moeten maken.
Omgevingsdienst
Een nieuwe dienst van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD) dit jaar is de advisering op graven, saneren en het beoordelen van meldingen van kleinschalig grondverzet. Tegelijkertijd heeft de OD ook te kampen met personeelstekorten, waardoor niet alle diensten uitgevoerd kunnen worden. Dit kan gevolgen hebben voor prioritering van de uitvoeringstaken en/of leiden tot een onderbesteding. Bij de narap hebben we hier zicht op. We zetten daarnaast in op een verbeterplan om meer grip te krijgen op de integraliteit van advisering, de samenhang met de Omgevingswet en het toekomstige dienstenpakket.
